MATTIE SCHILDERS - Galerie Beeldkracht

Mattie Schilders - Schilder Tekenaar Fotograaf

Mattie Schilders werd opgeleid aan de Academie voor Industriële Vormgeving te Eindhoven en aan de Academie voor Beeldende Vorming te Tilburg. Mattie schildert in acrylverf op linnen doek. Mattie Schilders zoekt vanuit eigen inzichten een nieuwe orde van kleur, vorm, sfeer en beweging. Zijn schilderijen hebben als basis altijd een analytisch onderzoek, waarin de kunstenaar de kijker probeert mee te slepen. Het ‘landschappelijke’ is hierbij zijn uitgangspunt. Aarde, horizon en lucht zijn vaak niet van elkaar te onderscheiden, zij gaan in elkaar op, zij vloeien in elkaar over. Het karakter van deze landschappen hebben zowel een figuratieve als een abstracte verschijningsvorm. Het ‘Ongekende land’ is zijn thema, het handelt over de meest ontoegankelijke landschappen van de aarde.

Mattie Schilders zijn schilderijen zijn in het bezit van diverse particuliere, rijks- en gemeentelijke instellingen. Tevens zijn zijn werken opgenomen in collecties van grote bedrijven als bijvoorbeeld Siemens en Saab. Mattie Schilders voert regelmatig kunst in opdracht uit in binnen- en buitenland en exposeert bij gerenommeerde galeries op kunstbeurzen als de Holland Art Fair en de Kunstrai. Hij exposseerde o.a. museaal in het Museum Jan van der Togt te Amstelveen en in het Ludwig Museum te Koblenz.

‘ Ongekend land ‘
De ontdekking van de aarde

Een ‘fantastische’ reis naar, over en door de aarde. Een artistieke zoektocht. Een reis langs de veelheid van (on)mogelijkheden, op zoek naar niet nader aan te duiden landschappen; op zoek naar 'het ongekende land'.

Dàt is het thema van het recente werk van Mattie Schilders. Hij heeft in de 25 jaar van zijn carrière als schilder steeds gezocht naar de schoonheid van de aarde, naar het ultieme landschap. Naar onbedorven, onaangetaste en ontoegankelijke plekken, die plekken waar de aarde het dichtst bij haar oervorm gebleven is. Dat wil zeggen: waar de aarde heeft kunnen evolueren zonder ingrijpen van de mens. Waar water, aarde, lucht en vuur en hun onderlinge strijd zich in hun meest elementaire vorm openbaren. Plekken als woestijnen, gletsjers, vulkanen, bergen, rivieren, maar ook de diepzee met haar troggen - plekken die door weinig mensen gezien zijn of zelfs nooit door een mens gezien zijn. Daar doet de fantasie van de kunstenaar dus zijn intrede. Waar in het werk van Mattie aanvankelijk de directe waarneming zijn leidraad was, ging later de herinnering een belangrijke rol spelen. Nu laat hij zich vooral leiden door zijn intuïtie; hij put grotendeels uit zijn fantasie – die zijn oorsprong vindt in het onderbewustzijn. Maar uiteraard liggen in dat onderbewustzijn ook zijn persoonlijke ervaringen opgeslagen.

Vanuit zijn verworven inzichten probeert hij een nieuwe orde van kleur, vorm en beweging te scheppen. Was het in het verleden het concrete landschap dat zijn onderwerp vormde, nu spreekt Mattie over ‘landschappelijke werken’. De Van Dale omschrijft landschappelijk als ‘betrekking hebbend op het landschap’. Dat omvat veel meer dan alleen concrete landschappen. Mattie’s schilderijen zijn het resultaat van een analytisch onderzoek - waarin hij de kijker meesleept. Want meegesleept word je, bij het aanschouwen van zijn recente werk, onherroepelijk. Als rode draad door zijn oeuvre van die vijfentwintig jaar loopt zijn ultieme doel: verwondering teweeg brengen. Mattie brengt een wereld in kaart die er niet was voor zij op het doek verscheen. Een ongekende wereld dus, niet in het laatst voor hemzelf.

Annelette Hamming

Tableau Fine Arts magazine, 2004

Fabian Fröhlich schrijft in 2004 over Mattie Schilders:

1.
Innerlijke landschappen

Ik maakte voor het eerst kennis met de kunst van Mattie Schilders in de lente van 2003. Ik zat in de toegangshal op iemand te wachten. Tegen de muur rechts van mij hingen vier doeken, die samen een bijna vijf meter hoog en drie meter breed schilderij vormden. Ik kende noch de naam van de kunstenaar, noch de titel van het werk: “Het mysterie van het eerste leven”. Maar ik kon mij niet onttrekken aan het effect van deze ruimtebeheersende kleurexplosies.

Het schilderij had - en heeft - op mij het effect van een machine die tal van associaties oproept. Zoals lichtvlekken aan de binnenzijde van gesloten oogleden. Het schilderij is geheel en al kleur, beweging, ritme. Weinig kan als eenduidig worden geïdentificeerd en
toch is de vormentaal te figuratief om ze als “abstract” te kunnen bestempelen. Men ziet een enorme eruptie, omhoog schietend schuim, schuimkoppen …of misschien witgloeiende lava, die door zwartrode steenmassa’s breekt ... tropische planten, bloesems, ranken, dwarrelende sporen, een ontstaan en vergaan ... koraalriffen badend in het zonlicht … tentakels van nooit geziene diepzeeschepselen.

Klaarblijkelijk gaat het om landschapsschilderkunst - maar om welk soort landschap? De energie die zich hier een weg baant - is deze van organische of anorganische oorsprong? Het schijnt te gaan om elementaire natuurkrachten - maar welke elementen zijn weergegeven? Vuur, water? Een ons onbekende fauna en flora?

Ogenschijnlijk is het verschijningsbeeld van de natuur voor de schilder slechts het uitgangspunt, waarvan hij vertrekt naar zijn landschappen. Zijn laatste werken, de cyclus van de “Ontdekking van de aarde”, veraanschouwelijken dit bijzonder duidelijk. Het eerste hoofdstuk, “Aan de grenzen van de aarde”, verenigt schilderijen, die doen denken aan luchtopnamen gezien vanuit grote hoogte. Alsof een denkbeeldige toeschouwer de planeet langzaam naderde, het gewelddadige botsen en het onmerkbaar ineenvloeien van de elementen observeerde, kustlijnen volgde, in vlammende kraters keek, langs bergruggen, vegetatiezones, rivierbeddingen, aangespoelde sedimenten en afzettingen van rood geoxideerd zand gleed.

Het tweede hoofdstuk, “Alchemie van aarde en lucht”, neemt een vertrouwder perspectief in. Vaak is er een horizonlijn waar te nemen; deze schilderijen stemmen het meest overeen met onze voorstelling van een “landschap”. Men hoort de naklank van de herinneringen aan de Sahara, de Noord-Amerikaanse canyons of aan IJsland.

In het laatste, meest persoonlijke hoofdstuk, “Een verborgen wereld, ontsloten”, verlaat de schilder het aardoppervlak en dringt door in onbekende gebieden: opnieuw, zoals reeds in de schilderijen van het “Onbekende land”, in de door raadselachtige levensvormen behuisde diepten van de zee, maar ook in de aardkorst, door steenlagen heen, tot beneden in de gloeiende kern. De relatie met een naar buiten gerichte werkelijkheid wordt in dit proces steeds verder verkleind.

Het werk van Mattie Schilders doet mij denken aan ‘landschappen van de ziel’ van die van de Engelse en Franse dichters en schilders uit de tweede helft van de 19e eeuw, van de Romantiek tot het Symbolisme.

Annelette Hamming verbindt het werk van Mattie Schilders - onder andere - met de romantiek, vooral met John Constable en William Turner. Maar men kan eveneens parallellen trekken met de generaties die na Turner kwamen: met kunstenaars van de tweede helft van de 19de eeuw, met de “ziellandschappen” van de Engelse en Franse dichters en schilders, die zich van de romantiek naar het symbolisme bewogen.

“Wanneer een samenstelling van bomen, bergen, waterlopen en huizen, die wij “landschap” noemen, mooi is,” schrijft Charles Baudelaire over het salon van 1859, “dan is het niet mooi op zichzelf, maar door mij, door mijn eigen genade, door het idee of het gevoel dat ik ermee verbindt.” En de Engelse kunstcriticus en auteur Walter Pater werkt deze gedachte bijna twee decennia later verder uit, wanneer hij in een essay over “De school van Giorgione” erbij blijft “dat het loutere onderwerp van een schilderij, de daadwerkelijke begeleidende omstandigheden van een gebeurtenis, de daadwerkelijke topografie van een landschap, niets zijn zonder de vorm, de geest van de behandeling; dat deze vorm, deze wijze van behandeling een doel op zich is en ieder deel van dit onderwerp doordringt”.

2.
Op deze “abstracte taal” komt het aan: de ware landschapsschilder gebruikt enkel bepaalde, geabstraheerde details van de uitwendige natuur en bedient zich ervan, zoals de musicus noten gebruikt. Aan de toeschouwer presenteert hij op deze wijze “de geest of het wezen van een bepaald type landschap” - zijn innerlijk landschap.

Pater komt tot de slotsom: “Alle kunst streeft voortdurend de toestand van de muziek na.” Dit “anders-streven”, zoals hij het noemt, kan ook worden herkend in de werken van Mattie Schilders. Muziek speelt in het leven van Mattie een niet te onderschatten rol en hij zelf maakt vergelijkingen tussen zijn schilderkunst en eigentijdse muziek.

Het Modern Jazz-duo Jeroen van Vliet (piano) en Mete Erker (saxofoon) hebben speciaal een suite geschreven voor de cyclus van Mattie Schilders over de “Ontdekking van de aarde” en delen daarvan zijn meerdere malen bij diverse gelegenheden ten gehore gebracht. Hun muziek onderscheidt zich door een verwante gemoedsgesteldheid: pathos en expressiviteit, verenigd met contemplatie en streven naar harmonie, ingetoomd door zin voor structuur en bewustzijn van de eigen middelen.

Net zoals de schilderkunst van Mattie verzinkt de openheid en de vrijheid van deze muziek nooit in willekeur. “Zowel de musici als ik”, aldus Mattie, “gaan graag op avonturenreis. Wij houden van de zoektocht en wij zijn vrij om te vinden.”

Fabian Fröhlich,

Documenta-halle,
conservator Staatsmuseum te Kassel, Duitsland. 2004

Over Mattie Schilders is sinds 1980 indrukwekkend
veel gepubliceerd, een selectie uit de laatste 10 jaar:

- 'Schilders ‘underworld’ ; Vernissage 1995 ; Hennie van de Louw
- ‘IJsland vat alles samen’ ; Dagblad de Stem 1995 ; Hans Roosenboom
- ‘Vuurwerk in verf’ ; Tubantia (Oost-Nederland) 1995 ; Peggie Breitlach
- ‘Het mysterie van de sfeer’ ; Beursberichten (Den Haag) 1995 ; Thea Wamelink
- ‘Silent Wonders’ ; Catalogus Galerie Contempo 1995 ; Mark Slegers
- ‘Silent Wonders’ ; Inleiding galerie Contempo 1995 ; Annelette Hamming
- ‘Afscheid’ ; Dagblad de Stem 1995 ; Mariëlle van Heeswijk
- ‘Synergie’ ; Dagblad de Stem 1995 ; Hans Roosenboom
- ‘Drieluik Synergie’ ; Nieuwblad van het Zuiden 1996 ; Anne van der Burgt
- ‘Kleurenpracht van een momentopname’ ; Leids Dagblad 1996 ; Roos van Put
- ‘Een nieuwe stilte’ ; Tableau Fine Arts Magazine 1996 ; Annelette Hamming
- ‘Vulcanus en het smidsvuur’ ; Inleiding ‘Tongerloohuys’ 1996 ; Ruud Ringers
- ‘Vast recept’ ; Brabants Dagblad 1996 ; Frits de Coninck
- ‘Een nieuwe stilte‘ ; Tableau Fine Arts Magazine 1997 ; Annelette Hamming
- ‘Verdwalen in gedachten’ ; Brabants Dagblad 1997 ; Anna van der Burgt
- ‘Nomen est nomen’ ; Het Parool 1998 ; Hans Hoekstra
- ‘Mattie Schilders terug in vertrouwde omgeving’ ; Leids Dagb 98 ; Martijn Verhoeven
- ‘Een nieuwe stilte’ ; Monografie 1998 ; Annelette Hamming
- ‘Een nieuwe stilte’ ; Tableau Fine Arts Magazine 1999 ; Annelette Hamming
- ‘Een nieuwe stilte’ ; Villa d’ arte 1999 ; Jacq. van Vollenhoven
- ‘Op zoek naar een wereld van totale harmonie’ Brabants Dagblad 1999 ;
Gerrit van den Hoven
- ‘Een nieuwe stilte’ ; Sandra Smallenberg 2000 ; NRC Handelsblad.
- ‘Mattie Schilders sluit mensen buiten’ ; Leidsche Courant 2000 ;
Bernadette van der Goes
- ‘De opdracht van zijn leven’ ; Dagblad de Stem 2001 ; Hans Roosenboom
- ‘Ongekend land’ ; Catalogus 2002 ; Ruud Ringers
- ‘Ongekend land’ ; Tableau Fine Arts Magazine 2002 ; Annelette Hamming
- ‘Bronnen van verwondering’ ; ART.NL 2002 ; Titia Cloos
- ‘Ongekend land’ ; Tableau Fine Arts Magazine 2003 ; Annelette Hamming
- ‘Ongekend land’ ; Update 2003 ; Peggie Breitbarth
- ‘De 25 van Mattie Schilders ; Tableau Fine Arts Magazine 2003 ; Annelette Hamming
- ‘Schilderkundige avonturen’ ; De Stentor 2004 ; Wim van der Beek
- ‘De ontdekking van de aarde’ ; Monografie 2004 ; Annelette Hamming

Studiereizen
om inspiratie op te doen om de natuur/het landschap
te bestuderen maakte Mattie Schilders o.a. reizen naar:

- Verenigde Staten 1978, 1981, 1987
- Rome, Florence, Venetië, Siena 1982, 2000, 2001, 2002
- Egypte 1983, 2003
- Wales 1985
- Oost- en Midden Turkije (Armenië, Koerdistan) 1986
- Rusland 1990
- IJsland 1992, 1995, 1998, 2000, 2001, 2004, 2005
- Libië, Algerije, Niger 2003
- Libië 2003
- Nieuw Zeeland 2004

Exposities Mattie Schilders
In galeries, op kunstbeurzen en in musea - een selectie sinds 1990

1990		Holland Art Gallery, Eindhoven Galerie Siau, Amsterdam Galerie de ‘ Twee Pauwen ‘, Den Haag
1991		Galerie Hüsstege, Den Bosch Galerie Molenaars, Breda Holland Art Gallery, Eindhoven Holland Amerika Lijn, Rotterdam Galerie Mia Joosten, Amsterdam
1992		Galerie Michel Knops, Sittard Galerie Micro, Oosterhout
1993		Art Case, Holland Art Fair, Utrecht Holland Art Gallery, Eindhoven Galerie ‘ Everdhuyse ‘, Antwerpen, België
1994		Galerie de Keerder Kunstkamer, Cadier en Keer Holland Art Fair, Utrecht Galerie. J. W. Baelemans, LINEART, Gent, België
1995		Holland Art Gallery, Eindhoven Galerie de Keerder Kunstkamer, Cadier en Keer De Keerder Kunstkamer, Holland Art Fair, Den Haag Galerie. J.W. Baelemans, Museaal, Arnhem Galerie. J.W. Baelemans, Kunstrai, Amsterdam Galerie Contempo, Rotterdam Galerie Contempo, P.A.N. kunstbeurs, Amsterdam De Pook / Kunstencentrum, Museaal, Hengelo Galerie. J.W. Baelemans, LINEART, Gent, België
1996		Galerie J.W.Baelemans, Lexmond Living Art, Kunstrai, Amsterdam Galerie Bleijenberg, Leiden Galerie Molenaars, Breda Galerie Mark Peet Visser, Heusden Museum Tongerlohuys, Museaal, Roosendaal
1997		Galerie Bleijenberg, Leiderdorp Art Case, Holland Art Fair, Den Haag Galerie Lambèr, Valkenswaard Art Circle, Kunstrai, Amsterdam Installatie, Sophia Kinderziekenhuis, Rotterdam Galerie Tracé, Maastricht
1998		’t Witlam, galerie Stima, Breda Art Case, Holland Art Fair, Den Haag Galerie Bleijenberg, Leiderdorp Galerie de Pook, Hengelo
1999		Galerie Mark Peet Visser, Heusden Art Case, Holland Art Fair, Den Haag Galerie Bleijenberg, Leiderdorp Installatie kunstwerk, Crematorium Rotterdam-Zuid Galerie de Pook, Hengelo
2000		Galerie Tracé, Maastricht Galerie Bleijenberg, Leiderdorp Art Case, Holland Art Fair, Den Haag Galerie Contempo, P.A.N. kunstbeurs, Amsterdam Galerie de Pook, Hengelo
2001		Galerie ’t Koetshuis, Hulshorst Galerie Mark Peet Visser, Heusden Art Case, Holland Art Fair, Den Haag Galerie Bleijenberg, Leiderdorp De Galerie, Den Haag
2002		Galerie Maas, Art Rotterdam (kunstbeurs), Rotterdam Installatie, Wintershall AG, Kassel, Duitsland Galerie Maas, Rotterdam Galerie Tracé, Holland Art Fair, Den Haag Galerie Tracé, Maastricht Bleijenberg Art, Amsterdam Holland Art Gallery, Eindhoven Installatie kunstwerken, Wintershall AG, Tripoli
2003		Galerie de Pook, Hengelo Installatie kunstwerken, Peijnenburg, Poppel, België Installatie, Wintershall AG, Kassel, Duitsland Galerie Tracé, Maastricht Galerie Kunst en Kader, Veldhoven Galerie Henk J. Pruijsen, Warmond Installatie kunstwerken, Melis Lighting, Tilburg Culturele Olympiade NOC * NSF, Arnhem
2004		Galerie’t Koetshuis, Hulshorst Installatie kunstwerken, Siemens, Amsterdam Holland Art Gallery, Amsterdam Galerie’t Koetshuis, Holland Art Fair, Hulshorst Galerie Kunst en Kader, Veldhoven Installatie kunstwerken, SAAB, Tilburg Jubileum Museum Documenta-Halle, Kassel, Duitsland Installatie kunstwerken, Vitalis, Eindhoven Installatie kunstwerk, Provinciehuis, Den Bosch
2005		Jubileum Museum Jan van der Togt, Amstelveen Galerie Kunst en Kader, Veldhoven Galerie Stima, Breda Galerie ’t Koetshuis, Hulshorst
2006		Galerie Tracé, Maastricht Ludwig Museum, Koblenz, Duitsland