|
Natalya Stadnyk en de traditie van het beschilderde ei
Na het zien van de
eieren, waren we meteen van de kwaliteit overtuigd. Al is Stadnyk
wellicht een kunstenares in een verre uithoek van het
brede universum van de Postmoderne hedendaagse beeldende kunst.
Natalya Stadnyk is opgeleid aan het College voor Artistieke
Produktie in Kiev. Zij studeerde af in 1986. Sinds 1987 wijdt zij zich aan
de schilderkunst, aanvankelik schilderde zij ikonen, tegenwoordig
beschildert zij hoofdzakelijk houten eieren in de Grieks Orthodoxe
Christelijke traditie.
Volgens de legende begint de traditie van het paasei bij Maria
Magdalena, die een rood beschilderd paasei aanbood aan de Romeinse
keizer Tiberius. Dit ei stond symbool voor de verrijzenis van
Jezus Christus. De symboliek van het ei als personificatie van het
universum, de eeuwigdurende transformatie van levensvormen via een
natuurlijk circulatieproces bestaat echter al sinds de oudste
tijden. Heidenen aanbaden het ei ook wel als symbool voor de
zonneschijf. In het algemeen stond het ei steeds symbool voor de
continuïteit van het voortbestaan van het menselijke ras.
In de traditie van de Griekse Orthodoxe kerk is het paasei
uitgegroeid tot een kunst uiting op het hoogst denkbare
ambachtelijke en kunstzinnige niveau. Daarnaast bestaat er ook een
vorm van populaire volkskunst bij het beschilderen van eieren, de
zogenaamde 'krashanky' en 'pysanky' eieren. Dit leidde in de later
eeuwen uiteindelijk tot buitengewoon fraaie esthetisch en
decoratief versierde eieren, echter zonder cultus waarde. Beroemd
in dit verband zijn de eieren van Fabergé.
Het werk van Natalya
Stadnyk past in de religieuze traditie, is aristocratisch van
kleur, gemakkelijk te begrijpen met betrekking tot de inhoud en
intens van zeggingskracht.
Interessant is echter dat zij durft af te wijken van de
voorgeschreven ikonografie. Ze laat zaken weg en voegt ook toe.
Bovendien combineert ze de decoratieve elementen uit de eerder
genoemde volkskunst ('pysansky eieren') met de christelijke
ikonografie.
Ze schildert in deze volkskunt traditie een randversiering om de
christelijke voorstelling op het ei. In die zin is zij zeer
vernieuwend en eigentijds bezig en behoort haar werk daarom
beslist tot de hedendaagse beeldende kunst. Een andere belangrijke
kwaliteit van haar werk schuilt in het feit dat het de sacramentale boodschap
van de traditie niet heeft verloren, uniek in een tijd, waarin vele
mensen ter wereld het christelijke geloof en de kerk de rug toe
hebben gekeerd. Geen wonder dat het werk van Natalya Stadnyk
zoveel aandacht trekt van kenners en verzamelaars van Christelijke
en religieuze kunst, overal ter wereld.
Sander Kletter
(galeriehouder)
februari 2006
|
